Được thành lập từ đầu năm 2020, SenKa Hill hoàn thiện mô hình vườn rừng khép kín, trong đó: Trồng xen canh cây lâu năm và cây lương thực, dược liệu, rau màu ngắn ngày tạo thành một hệ sinh thái rừng đa tầng tán thu nhỏ. Mỗi loài đều có vai trò riêng, cộng sinh cùng nhau. Nguồn phân bón hữu cơ tại chỗ, canh tác không thuốc bảo vệ thực vật. Từ đó tạo ra mô hình canh tác nông nghiệp bền vững, không hóa chất, sinh kế dài lâu mà không phải đốn hạ cây lâu năm, không tổn hại đến môi trường tự nhiên.
Sáng lập của SENKA Hill, chị Mai Hương tâm sự: “Tôi từng học Khoa Cơ khí, Đại học Bách Khoa Hà Nội. Sau khi ra trường, cũng như nhiều bạn đồng trang lứa khác, tôi đi làm nuôi sống bản thân và phấn đấu để thấy mình có giá trị trong xã hội. Từ nhỏ tôi đã yêu cỏ cây và yêu rừng. Ban đầu chỉ đơn giản là mơ ước về già kiếm một khu vườn để trồng cây và nghỉ dưỡng thôi. Do tính chất công việc thường xuyên đi công tác trên nhiều miền Tổ quốc và chứng kiến những cánh rừng bị đốn hạ dần thành những quả đồi trọc trơ sỏi đá khiến tôi luôn thấy xót xa và trăn trở.” - Câu hỏi đó luôn lởn vởn trong đầu, muốn làm một điều gì đó có ích.”
Sau chuyến đi Măng Đen đại ngàn 3 ngày, chứng kiến Măng Đen vẫn còn những cánh rừng đại ngàn và đang bị phá huỷ dần vì người ta lấy đất làm nông nghiệp càng thôi thúc chị Hương hành động. Chị đã quyết định nghỉ việc và dành một năm lang thang, học hỏi trong Đà Lạt, Đắk Nông, Đắk Lắk để tìm kiếm câu trả lời cho trăn trở của mình. Trong 1 năm đó, chứng kiến các quả đồi trọc ở Tây Nguyên bị người dân canh tác độc canh và lạm dụng phân bón hoá học, thuốc bảo vệ thực vật, Chị nhận thấy đây là con đường không bền vững, đang huỷ hoại dần thiên nhiên và chính con người. Chị muốn trồng lại rừng nhưng ở đó người dân cũng phát triển được sinh kế bền vững mà không phải đốn hạ cây rừng.
Những câu hỏi: Tại sao lại cứ phải đốn hạ cây rừng lấy đất nông nghiệp canh tác? Phương pháp canh tác nông nghiệp nào lâu bền cho con người và thiên nhiên? Những trăn trở đó cứ thôi thúc chị Hương đi tìm câu trả lời và nó dẫn lối cho đến khi Chị gặp những người thầy, những người bạn đồng hành. Và dự án: “Hoàn thiện mô hình canh tác vườn rừng kết hợp với chế biến nâng cao giá trị nông sản địa phương” và SenKa Hill ra đời từ đó với lao động chính là phụ nữ trung niên tại địa phương – Thanh Hóa.
SenKa Hill hoàn thiện mô hình vườn rừng khép kín, trong đó: Trồng xen canh cây lâu năm và cây lương thực, dược liệu, rau màu ngắn ngày tạo thành một hệ sinh thái rừng đa tầng tán thu nhỏ. Mỗi loài đều có vai trò riêng, cộng sinh cùng nhau. Nguồn phân bón hữu cơ tại chỗ, canh tác không thuốc bảo vệ thực vật. Từ đó tạo ra mô hình canh tác nông nghiệp bền vững, không hóa chất, sinh kế dài lâu mà không phải đốn hạ cây lâu năm, không tổn hại đến môi trường tự nhiên. Bên cạnh đó, SenKa Hill tiến hành chế biến, hoàn thiện và nâng cấp giá trị nông sản sẵn có tại địa phương như: Sắn dây, lạc, dong, mít, quýt vòi, hồng trứng… SenKa mong muốn liên kết, nhân rộng mô hình quanh vùng tạo thành hệ sinh thái nông nghiệp gắn kết hài hòa với rừng, với mẹ tự nhiên.
Mục tiêu của SenKa Hill:
• Đối với khách hàng: Cung cấp những sản phẩm, dịch vụ an lành, minh bạch và tử tế từ tâm
• Đối với thị trường: Định vị giá cả minh bạch cho thị trường. Là địa chỉ tin cậy về nông sản an lành khi nhắc tới.
• Đối với xưởng sản xuất: Hoàn thiện Quy trình chuẩn sản xuất. Nâng cao giá trị cạnh tranh nông sản địa phương nói riêng, của các nông sản Việt Nam nói chung. Đồng thời giải quyết vấn đề thu nhập, sinh kế lâu dài cho người nông dân cùng đồng hành.
Dự án SenKa Hill chính thức được thực hiện từ tháng 2/2020. Sau khi xây dựng xong cơ vật chất cho nông trại vận hành thì dịch COVID-19 ập tới. SenKa Hill tập trung vào trồng cây ngắn ngày và cải tạo, phục hồi dinh dưỡng về cho đất. Đó là quãng thời gian thực sự khó khăn. Sau khi cất chòi, tài chính của SenKa Hill trở về con số âm.
Dịch đến, cản trở cơ hội di chuyển, quảng bá sản phẩm. Dịch đến, các doanh nghiệp lao đao vì hoạt động sản xuất, kinh doanh bị đình trệ, gián đoạn. Kéo theo hàng loạt người lao động bị cắt giảm lương, thất nghiệp. Sức mua sắm của người tiêu dùng sụt giảm rõ rệt. Đây là thách thức với một lính mới non trẻ, mới bắt đầu bước chân vào thị trường như SenKa Hill.
Hiện tại, SenKa Hill gặp thách thức về nguồn nguyên liệu nông sản đầu vào chất lượng phục vụ cho chế biến, sản xuất thiếu và không ổn định. Nguyên nhân: do canh tác không phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hóa học nên sản lượng thấp và không đều.
Ngoài ra còn thách thức về hoàn thiện sản phẩm, để làm được điều đó, SenKa Hill cần: hoàn thiện quy trình sản xuất với máy móc, thiết bị hỗ trợ, hoàn thiện các thủ tục hợp thức hóa như Chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm, kiểm nghiệm, công bố sản phẩm…cần có tài chính.
“SenKa Hill nhìn thấy những Cơ hội trong đại dịch: Đại dịch khiến con người phải sống chậm lại, quan tâm đến sức khỏe và thiên nhiên hơn. Người dân thành thị tìm mua những sản phẩm an lành, tốt cho sức khỏe nhiều hơn.”
Trong thời gian chăm sóc cây chờ thu hoạch, sáng lập viên của SenKa Hill còn phải dạy học online để có thu nhập trang trải chi phí nhân công. Đồng thời, chị cũng tìm nguồn nông sản đặc trưng bản địa có minh bạch và rõ ràng về nguồn gốc, quá trình canh tác để bán hàng online.
Tuy nhiên, SenKa Hill nhìn thấy những Cơ hội trong đại dịch: Đại dịch khiến con người phải sống chậm lại, quan tâm đến sức khỏe và thiên nhiên hơn. Người dân thành thị tìm mua những sản phẩm an lành, tốt cho sức khỏe nhiều hơn. Các hoạt động mua sắm chuyển hướng dần sang online. Áp lực khiến người dân ở thành phố quan tâm đến cuộc sống nông trại yên bình. Đây là cơ hội để SenKa Hill xây dựng nhãn hiệu, quảng bá sản phẩm qua các kênh bá n hàng online như facebook cá nhân, fanpage, youtube…với chi phí thấp. Với những sản phẩm minh bạch về nguồn gốc, quy trình canh tác, chế biến, sản phẩm của chúng tôi được người tiêu dùng tin cậy và đón nhận.
SenKa Hill cũng liên kết với các cộng đồng, nhóm sinh hoạt như: Liên minh nông nghiệp tử tế, Nhóm sản xuất bền vững xứ Thanh. SenKa Hill vừa nghiên cứu chế biến vừa hoàn thiện dần nhãn mác bao bì và tích cực tham gia các hội chợ nhỏ - nơi được kết nối trực tiếp với người tiêu dùng để tìm hiểu nhu cầu và hoàn thiện sản phẩm của mình. Cùng với các bạn trẻ Nhóm sản xuất xứ Thanh, SenKa Hill đã tự tạo sân chơi cho mình với người tiêu dùng thông thái. Đó là “Chợ nhỏ An lành Thanh Hóa” - Chợ phiên được tổ chức vào sáng Chủ nhật đầu tiên của mỗi tháng. Chợ nhỏ là nơi gặp gỡ, kết nối với đối tượng người tiêu dùng quan tâm và muốn sử dụng các nông sản, sản phẩm chế biến an toàn cho sức khỏe.
Cùng nhau, từ năm 2020 đến nay, SenKa Hill đã tham gia 5 phiên chợ nhỏ. Bước đầu các sản phẩm đã có chỗ đứng và tạo được sự tin cậy trong cộng đồng người tiêu xanh ở thị trường Thanh Hóa. Hiện tại, dù không gặp gỡ trực tiếp được khách hàng ở chợ nhỏ, chúng tôi vẫn duy trì giới thiệu sản phẩm của mình trong nhóm cộng đồng “Chợ nhỏ An lành” gần 3.500 thành viên.
Ngoài ra, SenKa Hill cũng tích cực tham gia các phiên chợ kết nối khác như: Hội chợ Giáo dục Xanh, Cộng đồng Ẩm thực Xanh…
Tuy tăng trưởng còn chậm nhưng đến nay, SenKa Hill bước đầu cũng đã tạo được doanh thu 15 triệu đồng/tháng và xây được được hệ thống nhà phân phối, đại lý ở cả 3 miền. Một bộ phận nhỏ người tiêu dùng được dùng những sản phẩm nông sản an toàn cho sức khỏe. Cùng với Nhóm sản xuất bền vững xứ Thanh, chúng tôi tạo ra địa chỉ tin cậy về nông sản địa phương và nông sản chế biến khi người tiêu dùng nhắc tới. Dự kiến sang năm 2022, 2.5ha đồi trọc đã được phủ xanh và hàm dưỡng với Mô hình vườn rừng.
“Việc thiếu người đồng hành, thiếu Mentor, cộng sự cùng hợp tác, chia sẻ bớt công việc cũng là một trong những thách thức SenKa Hill đang gặp phải.”
Việc liên kết, nhân rộng mô hình, nguyên liệu và kiểm soát chất lượng đầu vào diễn ra không thuận lợi, suôn sẻ do những hạn chế trong tư duy người nông dân, và làm nông nghiệp sạch có rất nhiều rủi ro. Không dễ dàng để thuyết phục họ từ bỏ canh tác lạm dụng phân thuốc hóa học như hiện tại sang canh tác không hóa chất của SenKa Hill. Điều này cần một giai đoạn chuyển hóa, đào tạo lâu dài.
Bên cạnh đó, doanh thu và lợi nhuận của SenKa Hill không đều đặn do sản lượng nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất không ổn định. Do thiếu thốn tài chính đầu tư thiết bị, máy móc phục vụ giúp rút ngắn thời gian sản xuất. Mặt khác, nông trại ở xa các thành phố lớn nên khâu logistic của SenKa Hill cũng gặp rất nhiều trở ngại, bất tiện khiến cho việc lưu thông hàng hóa gặp nhiều gián đoạn.
Mặt khác, nguồn nhân lực chất lượng và tài chính duy trì: hiện tại ở vùng dự án triển khai, thanh niên và nhân công khỏe mạnh đều đổ xô lên các thành phố lớn làm việc, chỉ còn lại người già, trẻ nhỏ. Đây là một thách thức lớn cho SenKa Hill trong việc tìm kiếm nhân sự phục vụ công việc sản xuất, kinh doanh của mình. Việc thiếu người đồng hành, thiếu Mentor, cộng sự cùng hợp tác, chia sẻ bớt công việc cũng là một trong những thách thức SenKa Hill đang gặp phải.
“Chị Mai Hương – Sáng lập của SenKa Hill quan niệm: đỉnh cao của marketing là sự thật!”
Chị Mai Hương – Sáng lập của SenKa Hill quan niệm: đỉnh cao của marketing là sự thật. SenKa Hill phát triển gắn liền với nông nghiệp bền vững, sinh kế không hủy hoại rừng, ít tổn hại đến môi trường. Và qua kinh nghiệm gần 2 năm vận hành và đồng hành cùng COVID, SenKa Hill nhận ra những điều sau giúp họ tồn tại và vẫn phát triển (dù tốc độ còn chậm).
Đặc biệt, việc nghiên cứu, cải tiến, nâng cấp bao bì, tính tiện dụng của các nông – đặc sản địa phương lên cấp độ tiện dụng và đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng hơn như:
+ Thay vì chỉ có Bột sắn dây nguyên cục vị truyền thống, tôi nghiên cứu nghiền mịn bột và mix thêm đường, hương vị (bột lá bạc hà, bột dừa, quất sấy…) tạo thành sản phẩm Bột sắn dây mix vị độc đáo và mới lạ mà rất tiện dụng trên thị trường. Từ sản phẩm nền này, có thể mix bột sắn dây thêm với nhiều vị như nghệ, cacao… tạo ra được nhiều dòng sản phẩm tiện dụng hơn. Từ đó, giới thiệu được nhiều khách hàng tò mò và hỏi mua hàng hơn.
+ Chế biến bộ Combo gia vị miền núi: Lá đắng-sả, mẻ sấy; Khế chua-hạt dổi. Gói combo kèm theo hướng dẫn sử dụng có thể nấu một món ăn đặc sản miền ngược cho gia đình 4-5 người. Người tiêu dùng có thể cho vào nấu luôn cùng các nguyên liệu khác như cá, thịt… theo hướng dẫn sử dụng mà không cần phải hỏi lại. Gói gia vị có thể để được lâu, thay vì dùng lá tươi như thông thường, không vận chuyển hàng đi xa được.
+ Thay vì bán lạc nhân thu hoạch được từ nông trại, SenKa Hill nghĩ cách chế biến thành bơ lạc, bán được giá cao hơn…
3 bài học của SenKa Hill từ đại dịch COVID-19
• Chuẩn bị sức khỏe tinh thần tốt, vững: luôn bình tĩnh đón nhận thách thức và từ đó sáng suốt nhìn ra cơ hội cho mình.
• Covid-19 giúp con người nhận ra chúng ta đang sống quá nhanh, quá vội. Không nhận biết được những gì đang diễn ra xung quanh mình. Đại dịch cũng là cơ hội giúp mình nhìn nhận lại và tỉnh táo nhận biết những tham sân si đang tác động đến. Từ đó định hướng lại mục tiêu, kế hoạch cho doanh nghiệp mình. Chỉ cần tiến lên, mỗi ngày một bước cũng đã rất tốt rồi. Không giục tốc bất đạt.
• Chủ động tìm kết nối, sân chơi phù hợp cho mình và cho doanh nghiệp. Chọn hệ sinh thái kết nối phù hợp giúp kéo mình đi cùng nhanh và vững hơn như: hệ sinh thái MEVI, Team sản xuất bền vững Thanh Hóa, liên minh nông nghiệp tử tế… Chọn bạn để chơi, chọn thầy để học, chọn sách để đọc.
Đến với Én Xanh 2021, SENKA Hill mong muốn được kết nối, học hỏi với các doanh nghiệp đi trước, được tiếp sức để doanh nghiệp có bước tiến vững hơn (kết nối nguồn lực, tiếp cận các chương trình hỗ trợ), được lan tỏa câu chuyện khởi nghiệp. SENKA Hill hiện vẫn là cơ sở sản xuất siêu nhỏ bé và mới chập chững bước vào con đường khởi nghiệp. Chúng tôi ngưỡng mộ và theo dõi các anh chị trong Én Xanh từ rất lâu mà giờ mới có cơ hội được gia nhập. SENKA Hill mong được học hỏi, tiếp nhận được thật nhiều kiến thức, kinh nghiệm đi trước từ các anh chị gia đình Én Xanh.
