Peace in oneself, Peace in the world

Sự khởi đầu của một DNXH luôn là muốn nhìn thấy một thế giới tốt đẹp hơn. One4One cũng không ngoại lệ. Ước mơ của tôi là góp phần tạo nên một đời sống yêu thương và chan hòa, thịnh vượng ở khắp nơi nơi, tất cả mọi người đều có tự do tài chính. Làm sao để những người yếu thế, thiệt thòi trong xã hội đủ năng lực trang trải cho cuộc sống của họ đã trở thành động lực cho tôi, vì thế mà các dự án về sinh kế bền vững nối tiếp nhau ra đời. Và hành trình trưởng thành của tôi cùng One4One cũng bắt đầu từ đó.

Hãy bắt đầu từ MỘT

Bước đi khiêm tốn đầu tiên của tôi là với cây dừa cùng các sản phẩm từ dừa. Không chờ đợi điều kiện tài chính hay nguồn lực nào cả, những dự án đó được khởi động ngay khi trái tim tôi rung rinh, từ một sản phẩm tôi hiểu, một vùng đất tôi biết, một vài cô chú nông dân tôi quen. Tôi cứ thế hồn nhiên làm một doanh nghiệp. 

Những ngày đầu khá vất vả và loay hoay nhưng cũng đầy động lực và niềm vui khi nhìn những sản phẩm tâm huyết mình làm ra đến tay người tiêu dùng. Xưởng nhỏ ngày một chỉn chu, thu hút thêm nhiều nông hộ xung quanh ngỏ ý bán nông sản cho tôi. Ở quy mô nhỏ vừa sức, mất vài năm để từ vài hộ tăng thành mười mấy hộ. One4One dần có những bước tiến và lựa chọn những cơ hội phù hợp với khả năng. Sản phẩm từ dầu dừa lại thêm xà bông dừa, nước màu dừa, đồ thủ công mỹ nghệ từ dừa…

Tôi hiểu về sức mạnh của “từng bước một” nhưng cũng không tránh khỏi vấp ngã. Khi xưởng mới được xây dựng khang trang hơn, sự nâng cấp về năng suất và sản lượng, áp lực của những khoản vay và tham vọng lớn mạnh buộc One4One phải nỗ lực trong việc mở rộng thị trường. Cạnh tranh và thị phần bắt đầu là chủ đề xuất hiện trong các cuộc họp sôi nổi, thậm chí gay gắt. Để thúc đẩy tiêu thụ, nhiều cuộc chiến diễn ra giữa chúng tôi với các nhà sản xuất khác trong cùng phân khúc. Mâu thuẫn phát sinh giữa tôi với nhà cung cấp, nông dân để siết chặt quy trình “tối ưu hóa” chi phí. Số lượng nông dân được tuyển vào nhiều hơn khiến quá trình kiểm soát càng thêm phức tạp. Chúng tôi cũng thúc đẩy người tiêu dùng mua nhiều hơn nhu cầu của mình.

Phải chăng mơ ước ban đầu về một cuộc sống thịnh vượng trong sự hòa hợp là điều phi lý? Sự tăng trưởng kinh tế giống như một ngọn lửa, càng cháy to càng thiêu rụi hết mọi tài nguyên nhiên liệu, và cả sự hồn nhiên. Trong lưu thông, vấn đề rác thải và ô nhiễm là sự đánh đổi, khi có quá nhiều bao bì bị bỏ đi sau một lần sử dụng. One4One đã đánh đổi và vô cùng biết ơn trải nghiệm tăng trưởng đó. Nó làm cho tôi biết, cần nâng cao năng lực và bản lĩnh để có thể chủ động và vững vàng trước mọi biến đổi (cho dù là những cơ hội tăng trưởng đầy quyến rũ). 

Để rồi One4One quay lại với những giá trị cốt lõi ban đầu, động lực và giấc mơ mà tôi từng muốn thấy. Một lần nữa, doanh nghiệp tập trung vào các sản phẩm then chốt định vị giá trị của mình, phục vụ sâu sắc hơn phân khúc khách hàng mà mình lựa chọn. Các vùng nguyên liệu và sản phẩm tiếp theo nhờ vậy mà bước những bước vững chãi hơn. Đến 2021, One4One có 3 dự án với 3 dòng sản phẩm chính: từ dừa, từ đậu phộng (lạc) và nước tẩy rửa bằng enzyme rau củ, kèm theo 1 hệ thống bán lẻ hoạt động hiệu quả, hạn chế rác thải để hỗ trợ đầu ra cho nhiều anh chị em trong làng sản phẩm sinh thái. Giờ đây, một khách hàng ghé cửa hàng của One4One sẽ có đầy đủ mặt hàng để thực hành lối sống xanh, khỏe mạnh và tinh giản.

Giai đoạn Covid vừa qua với nhiều tháng hạn chế hoặc dừng hoạt động chính là cơ hội để One4One thực hành đường lối tinh giản, thích nghi với những biến động của cuộc sống. Bởi vì tăng trưởng trong định nghĩa của One4One không nhất thiết phải gắn với hoạt động doanh thu và chi phí. Ở nhà và nấu ăn cũng là một hoạt động tăng trưởng trong năng lực thích ứng với biến đổi của tôi. Một hoạt động sống tồn tại với ít tài nguyên hơn không gọi là thụt lùi hay kém phát triển. One4One có niềm tin rằng, chúng ta không cần phải làm việc 12 tháng một năm để có thể sống sót. Nông dân thì có đất đai nên bền vững hơn người sống ở thành phố, trong mùa dịch bà con khắp nơi đã gửi đồ ăn về cho One4One, các hợp tác xã thì hỗ trợ công việc khi xưởng One4One không vận hành. Tôi thấy biết ơn và thấm sâu hơn về hệ sinh thái trong cuộc sống.

Tài chính có thật sự là cứu cánh?

Mục tiêu ban đầu của One4One chính là dùng các hoạt động về sinh kế nhằm giúp những đối tượng yếu thế, nhạy cảm trong xã hội. Nhưng nó sẽ đúng hơn nếu chúng ta xây dựng một cộng đồng sản xuất và tiêu dùng bền vững, rồi thu nhập tốt hơn sẽ đến như một hệ quả. 

Tôi đã hỏi anh Google rất nhiều về bản chất thật sự của tiền tệ. Có lẽ chúng ta đã trao quá nhiều quyền lực vào thứ phương tiện này. Giống như một con dao có thể dùng để tạo ra nhiều tác phẩm nhưng cũng có thể gây sát thương, tiền là một công cụ không phải cứ có nhiều là tốt. Điều chúng ta hướng đến là năng lực sống, năng lực tự chủ, vậy làm sao chúng ta phó thác cho một thứ công cụ định đoạt hết cuộc đời chúng ta được? Nếu thực sự tiền hiệu quả đến như vậy, tại sao thế giới càng phát triển lại càng chịu nhiều vết thương sâu sắc?

Xin được giữ lại nụ cười hồn hậu của người nông dân, sự kiên trì của người thợ thủ công, sự nhiệt tâm của người làm dự án, giai đoạn này One4One sẽ tái xây dựng mô hình kinh doanh và sản phẩm làm nổi bật tính duy nhất và tính kết nối, tạm biệt sự tiêu chuẩn và tách biệt của các sản phẩm có cơ sở là tiền như trước đây. Chúng tôi hi vọng, mỗi sản phẩm được làm ra chứa đựng trong nó đầy đủ tinh thần và tình thương của người trồng, người chế biến, người đóng gói và người bán hàng một cách trọn vẹn. Nếu sự bình an bên trong sản phẩm ngấm được vào tế bào của khách hàng nào đó, thì đây chính là phần thưởng và niềm hạnh phúc lớn lao nhất mà One4One mong đợi.

Vấn đề không nằm ở bên ngoài

Sau hành trình dài 7 năm, từ đôi mắt nhìn đâu cũng thấy chuyện, thấy việc, xông pha đi giải quyết, One4One đã có những trải nghiệm quý giá. Từ đó, các sản phẩm được xuất xưởng cũng vẹn tròn hơn như chính sự trưởng thành bên trong của tôi.

Kế hoạch sắp tới của One4One là thúc đẩy hành vi mua hàng không bao bì bằng kênh bán hàng 100 điểm refill tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, tạo điều kiện tiếp cận và mua hàng refill hoặc đổi trả bao bì dễ dàng hơn. Chúng tôi muốn kết nối với khách hàng sâu sắc hơn, để không chỉ dừng lại ở người mua và người bán, mà chúng ta cùng chung tay thực hiện những hành động tiêu dùng tích cực, vì một lối sống bền vững, không lãng phí, biết ơn những nguồn tài nguyên được thừa hưởng bấy lâu nay. Mục tiêu One4One đặt ra là giảm lượng bao bì thải ra môi trường 10,000 túi hoặc can nhựa mỗi năm.

Cách thức để thay đổi thế giới không nhất thiết phải chạy theo vấn đề và tác động nữa, chúng ta có thể lựa chọn việc thay đổi tâm thức và chuyển hóa chính mình. Peace in oneself, peace in the world.

Nguyễn Thị Thái Bình – Người sáng lập Doanh nghiệp xã hội One4One