Xin chào các bạn! Đây thực sự là một vinh dự lớn lao đối với tôi khi được mời tham dự và phát biểu tại sự kiện quan trọng khép lại một chương trình đầy ý nghĩa như “Én Xanh 2021”. Ban Tổ chức có đề nghị tôi phát biểu về chủ đề “sự kiên cường của những cánh én” trong hành trình vượt bão COVID. Có lẽ, không có chủ đề nào phù hợp hơn để nói về cách thức mà mỗi chúng ta ở đây đã và cần phải đương đầu với cuộc khủng hoảng chưa từng có trong suốt hai năm qua cũng như đối mặt với một tương lai còn nhiều biến động và bấp bênh không thể lường trước sắp tới.

 

Các bạn thân mến,

Trong cuộc đời của mỗi chúng ta, hầu như đều đã và sẽ kinh qua một lần biến động, tạo ra một biến cố cá nhân. Nếu ai chưa từng trải nghiệm nó, thì đại dịch Covid-19 hẳn đã cho các bạn một hình dung sắc nét về cách mà một biến cố có thể tác động sâu sắc đến mức nào đến cuộc đời của một cá nhân, và với một cuộc khủng hoảng toàn cầu như Covid-19, còn là cuộc sống và hướng đi của một doanh nghiệp, một cộng đồng và rộng lớn hơn là một đất nước. Không một ai trong chúng ta thoát khỏi “cơn bão” tàn khốc này dù dư chấn của nó có thể ở những mức độ khác nhau đối với mỗi cá nhân, mỗi tổ chức.

Có lẽ, tôi không cần phải nhắc lại những con số thống kê ảm đạm về tác động của đại dịch đối với sinh kế của người dân và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam. Với các bạn đang ngồi ở đây hôm nay, những doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực tạo tác động xã hội, những khó khăn càng nhân lên gấp bội bởi hành trình các bạn lựa chọn vốn dĩ đã có vô vàn thử thách và cộng đồng mà các bạn đang phụng sự vốn dĩ luôn dễ bị tổn thương.

Nhưng điều mà tôi muốn tập trung chia sẻ nhiều hơn hôm nay, là lý do vì sao tôi tin rằng thảm kịch khủng khiếp này vẫn có thể đem lại cho chúng ta niềm hi vọng lâu dài vào tương lai. Và hơn ai hết, chính các bạn, là một phần lý do cho sự lạc quan này.

Trong những ngày qua, tôi có vinh dự được tham gia Ban Đánh giá chương trình Én Xanh 2021. Mỗi hành trình “vượt bão” của từng doanh nghiệp, tổ chức tham gia chương trình đều gây ấn tượng sâu sắc đối với bản thân tôi. Trong những thời điểm ngặt nghèo, khi dòng tiền cạn kiệt, nguồn cung ứng bị đứt gãy, hay thị trường bị thu hẹp,…mỗi người đều bị đặt trước những lựa chọn sống còn. Tinh thần kiên cường, những nỗ lực bền bỉ để tìm cách thích ứng với nghịch cảnh, tìm ra “khe cửa hẹp” trong cơn bão để sống sót và tiếp tục vươn lên của các bạn thật đáng khâm phục. Cá nhân tôi, một người cũng đang phải gánh vác trách nhiệm dẫn dắt tổ chức của mình vượt qua cuộc khủng hoảng này, đã được truyền cảm hứng rất nhiều từ câu chuyện của các bạn. Xin chân thành cảm ơn các bạn vì điều này!

‍

Các bạn yêu quý,

Là một người sinh ra và lớn lên trong thời chiến tranh, thế hệ chứng kiến và trải nghiệm nhiều thăng trầm lịch sử, tôi luôn tin rằng, mỗi biến cố xảy ra trong cuộc sống vốn dĩ biến động khôn lường đều mang theo những bài học đắt giá. Và cả cơ hội lớn lao để mỗi cá nhân, mỗi tổ chức, mỗi cộng đồng thay đổi, không chỉ vì áp lực sinh tồn, mà còn để hướng tới những điều tốt đẹp hơn – như bản chất hướng thượng của con người.

Bởi lẽ đó, tôi muốn cùng các bạn chiêm nghiệm những bài học từ cuộc khủng hoảng chưa từng có này, để cùng nhau chuẩn bị hành trang vững vàng cho một tương lai bất định phía trước.

Hai năm COVID đã chỉ cho chúng ta rằng chúng ta đang sống trong một thế giới VUCA, một thế giới ngày càng biến động, không chắc chắn, phức tạp và mơ hồ hơn bao giờ hết. Những điều chúng ta tin là đúng của ngày hôm nay, ngày mai đã có thể không còn đúng nữa. Những cách làm mà chúng ta đang theo đuổi và tạm gặt hái được thành công, có thể ngày mai đã trở nên lạc hậu và bị đào thải.

Vậy thì hành trang nào giúp chúng ta đương đầu với thế giới VUCA như thế? Từ những gì tôi đã trải nghiệm cùng Đại học Fulbright Việt Nam, một trường đại học start-up đầu tiên của Việt Nam theo đuổi mô hình giáo dục khai phóng, hay từ chính câu chuyện của các bạn ở đây, tôi tin rằng, hơn lúc nào hết, tâm thế “sẵn sàng cho mọi biến động” phải là điểm xuất phát cho hành trình đầy khó khăn này. Chỉ khi chấp nhận sự biến động như một điều đương nhiên của thế giới chúng ta đang sống, và sẵn sàng cho những thay đổi buộc phải đến, chúng ta mới có thể trui rèn cho mình tính bền bỉ để thích ứng với hoàn cảnh và khả năng xoay sở linh hoạt trước những biến cố bất ngờ.

Bài học thứ hai mà tôi muốn nhấn mạnh với các bạn là hãy tập trung, kiên định với sứ mệnh mà bạn đã lựa chọn, với những giá trị cốt lõi mà bạn đã tin tưởng và vun đắp từ những ngày đầu. Cho dù đó là tăng khả năng tiếp cận tài chính cho những cộng động ít được quan tâm, mở rộng cơ hội giáo dục cho những nhóm người yếu thế, bảo tồn và bảo vệ môi trường của chúng ta, hay hơn thế nữa, mục đích bạn theo đuổi và những giá trị bạn hết lòng trân quý sẽ là chiếc la bàn giúp bạn tìm ra hướng đi trong cơn bão. Điều đó đã luôn hiệu quả với cá nhân tôi, và tôi tin rằng cũng được chứng minh qua câu chuyện “vượt bão” của mỗi bạn ngồi đây. Những ý tưởng, giải pháp kinh doanh sáng tạo mà chúng ta sẽ được lắng nghe hôm nay, từ những sản phẩm sống xanh được chiết xuất hữu cơ đến chiếc áo lót dành cho bệnh nhân ung thư vú đã đoản nhũ, từ mô hình sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ của những phụ nữ bị bạo hành đến sàn thương mại điện tử phân phối những mặt hàng do người khuyết tật làm ra, đã “bật ra” từ chính những ngày các bạn trăn trở, vật lộn để theo đuổi con đường đã chọn.

Điều sau cùng tôi muốn chia sẻ cùng các bạn rằng: “một cánh én nhỏ không làm nên mùa xuân” nhưng nỗ lực của “nhiều cánh én” như các bạn ở đây sẽ tạo ra những thay đổi có ý nghĩa. Dẫu rằng, môi trường hoạt động của các doanh nghiệp tạo tác động xã hội còn quá nhiều rào cản. Dẫu rằng, ở Việt Nam còn chưa thực sự phát triển một hệ sinh thái ươm dưỡng cho những doanh nghiệp tạo tác động xã hội, bao gồm các hỗ trợ về tiếp cận nguồn vốn, tiếp cận thị trường và các ưu đãi về cơ chế chính sách. Nhưng các bạn có thể tin rằng, khi chúng ta hướng tới những điều tốt đẹp cho cộng đồng, chúng ta sẽ luôn nhận được sự giúp đỡ khi cần. Những sáng kiến như Én Xanh 2021 do CSIP khởi xướng, hay các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp xã hội của các tổ chức khác đang được thực hiện là minh chứng cho điều đó. Và tôi hi vọng rằng trong cuộc thảo luận bàn tròn sắp tới, đại diện các cơ quan hoạch định chính sách, tổ chức quốc tế và doanh nghiệp xã hội sẽ đề xuất những giải pháp chính sách và các chương trình ý nghĩa để hỗ trợ tốt hơn các doanh nghiệp tạo tác động xã hội trong và sau đại dịch.

Rõ ràng, nếu chúng ta có thể không ngừng thúc đẩy xã hội nhận ra tầm quan trọng của những công việc hướng tới tạo tác động và lợi ích cho xã hội, nếu chúng ta có thể tạo động lực bằng những nỗ lực của mình mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi năm, chúng ta sẽ kiến tạo nên một cộng đồng tương trợ lẫn nhau và ngày càng mạnh mẽ. Hơn lúc nào hết, sự kết nối với cộng đồng sẽ là điểm tựa để mỗi chúng ta “vượt bão” bình an.

 

Xin chúc các bạn “chân cứng đá mềm” để tiếp tục thành công trên con đường đã lựa chọn.

Xin cảm ơn các bạn!